Powstanie Laboratorium Żywego Grzyba na Politechnice Białostockiej
W ramach projektu „Hajnówka OdNowa – Zielona Transformacja” powstanie w Hajnówce Akademia Przyrody. Projekt będzie realizowany we współpracy m.in. z Politechniką Białostocką, która będzie odpowiedzialna za „powołanie do życia” Laboratorium Żywego Grzyba. Laboratorium powstanie w Instytucie Nauk Leśnych przy Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej.
Projekt „Hajnówka OdNowa – Zielona Transformacja” to długofalowy projekt, w którego realizację zaangażowano także inne wydziały Uczelni: Wydział Architektury, Elektryczny oraz Wydział Inżynierii Zarządzania. Koordynatorem działań z ramienia Uczelni jest prof. Sławomir Bakier, dyrektor Instytutu Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej.
Hajnówka to miasto usytuowane u wrót skarbca Puszczy Białowieskiej. Mimo tak ogromnych zasobów bogactwa przyrodniczego, miasto potrzebuje wsparcia w wielu obszarach społeczno-gospodarczych. Dzięki otrzymanemu dofinansowaniu Hajnówka otrzyma nowy impuls do rozwoju. Projekt „Hajnówka OdNowa – Zielona Transformacja” korzysta bowiem z dofinansowania o wartości 3,5 mln euro otrzymanego od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach Funduszy EOG. Celem projektu jest pobudzenie rozwoju gospodarczego, podniesienie poziomu życia mieszkańców miasta oraz poprawa dialogu samorządu miejskiego z mieszkańcami, w większym stopniu odpowiadając na ich potrzeby.
W realizację działań na rzecz miasta została zaangażowana Politechnika Białostocka, która będzie odpowiadać za poszczególne aktywności w zakresie planowania przestrzennego, strategii rozwoju miasta, OZE czy wreszcie turystyki i edukacji przyrodniczej. Koordynatorem działań z ramienia uczelni jest prof. dr hab. inż. Sławomir Bakier.
Czym dokładnie zajmą się poszczególne wydziały?
Wydział Architektury PB będzie odpowiedzialny za opracowanie projektu zagospodarowania przestrzennego centrum Hajnówki (w planach jest m.in. konkurs adresowany do studentów wydziału). Wydział Elektryczny PB wzbogaci miasto w propozycje wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Z kolei Wydział Inżynierii Zarządzania PB przygotuje monitoring parametrów makroekonomicznych, a także przeprowadzi badania dotyczące potencjału turystycznego miasta, czego efektem będzie m.in. przygotowanie prognoz rozwoju regionu.
Wiodącym elementem planowanych działań będzie stworzenie w ramach Akademii Przyrody – Laboratorium Żywego Grzyba, które zrealizuje Instytut Nauk Leśnych przy Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku PB. Przedsięwzięcie ma zostać zrealizowane do wiosny 2024 roku.
Czym będzie zajmować się laboratorium? Inicjatywa przyniesie korzyści dla rozwoju turystyki w regionie, co z pewnością przyczyni się do poprawy jakości życia mieszkańców. Jej celem jest popularyzacja bogactwa naturalnego Puszczy Białowieskiej, w tym unikalnych na skalę świata i Europy gatunków grzybów, które występują na jej terenie.
– W ramach prowadzonych działań Instytut Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej wybuduje dwie komory do kontrolowanej hodowli grzybów poliporoidalnych, które są wykorzystywane zarówno w medycynie, jak i w przemyśle spożywczym. W planach jest stworzenie oferty dedykowanej turystom, którzy mogą nie tylko dzięki wizycie w laboratorium obejrzeć pod mikroskopem niespotykane gatunki grzybów, ale i w sposób czynny eksplorować dziewiczą puszczę, udając się z pracownikami instytutu na wyprawę do lasu. W ten sposób będziemy wspierać promocję regionu, udowadniając jednocześnie, że grzyby mogą być istotnym elementem turystyki – wyjaśnia dyrektor Instytutu Nauk Leśnych w Hajnówce prof. Sławomir Bakier, dodając, że w laboratorium będą hodowane takie gatunki grzybów, jak wrośniak różnobarwny, twardnik japoński czy też soplówka jeżowata.
Prezentacja tematyczna dotycząca grzybów, wizyta w laboratorium Instytutu Nauk Leśnych, wreszcie wyprawa do lasu – czy taka oferta ekoturystyki okaże się atrakcyjna? Z pewnością! Grzyby to niezbadane królestwo, które kryje mnóstwo zaskakujących tajemnic. Z punktu widzenia osób, które przyjadą na Podlasie z Polski i zagranicy – może to być coś zupełnie nowego, niespotykanego. Takie nieszablonowe podejście do promocji regionalnych dóbr przyczyni się do zwiększenia świadomości na temat znaczenia grzybów w ekosystemie leśnym, ale i codziennym życiu każdego z nas.
Pracownicy instytutu nie boją się jednak iść o krok dalej.
– Działania promocyjne obejmują również wprowadzenie produktu regionalnego w postaci pewnego gatunku grzyba. Trametes versicolor, a więc wrośniak różnobarwny ma niezwykle bogate właściwości biologiczne, o czym świadczy fakt, że w Japonii jest on stosowany jako lek przeciwnowotworowy. Turyści otrzymają jako pamiątkę doniczkę z rośliną, z której można m.in. przyrządzić herbatkę o działaniu przeciwwirusowym i antybakteryjnym – mówi prof. Sławomir Bakier.
Górale mają oscypki, Krakusy smoka wawelskiego, Warszawiacy syrenkę, a Podlasianie mogą zyskać naprawdę wyjątkowy symbol. Pomysł na taki promocyjny „gadżet” oczywiście jest nieprzypadkowy. Do Puszczy Białowieskiej co roku przyjeżdżają miłośnicy grzybów z całego świata, którzy odbywają zajęcia w ramach Międzynarodowej Szkoły Letniej dla mykologów w Instytucie Nauk Leśnych. Zgromadzona tu kolekcja 300 gatunków unikalnych grzybów w ramach Fungi Extract Bank – stanowi niezwykłe źródło naukowej wiedzy, ale i ogromny potencjał o znaczeniu medycznym, spożywczym, przemysłowym.
Więcej o Fungi Extract Bank: https://fungiextractbank.com/en/
Projekt ,,Hajnówka OdNowa – Zielona Transformacja” jest realizowany w ramach Programu ,,Rozwój Lokalny”, finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 oraz budżetu państwa.
Autor
Politechnika Białostocka
Zdjęcia
Gabriela Kościuk, Piotr Awramiuk, Paweł Jankowski