Od Białowieży po Stańczyki, czyli 5 najciekawszych szlaków rowerowych

Podlaskie to idealny region do zwiedzania rowerem.

Można go przejechać z północy na południe (lub odwrotnie) albo pokonywać mniejsze fragmenty tras rowerowych – w zależności od upodobań.

Ilość szlaków do wyboru jest ogromna. My polecamy 5 najciekawszych naszym zdaniem szlaków rowerowych w Podlaskiem – do pokonania w całości  lub fragmentami. Z pewnością każdy miłośnik turystyki rowerowej znajdzie wśród nich coś dla siebie!

1. Podlaski Szlak Bociani

Najdłuższy znakowany szlak rowerowy w województwie podlaskim, który liczy aż 412,5 km.

Przebiega przez najcenniejsze przyrodnicze tereny w Polsce i Europie, łącząc najpiękniejsze miejsca województwa, w tym 4 parki narodowe:

  • Białowieski – najstarszy polski park narodowy, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości, który jest ostoją żubra;
  • Narwiański – nazywany polską Amazonią;
  • Biebrzański – największy park narodowy w Polsce, będący ostoją łosia i rajem dla ornitologów;
  • Wigierski – zespół jezior stanowiący jeden z najciekawszych krajobrazów Polski.
Biebrza, fot. Katarzyna Stempniak

Tablice informacyjne umieszczone przy trasie umożliwiają poznanie życia i zwyczajów bociana białego, którego największe skupisko w Europie występuje właśnie w Podlaskiem. Szlak to także znakomita okazja do zwiedzenia okolicznych miejscowości i atrakcji turystycznych, wśród których są m.in.:

  • zabytkowe mosty kolejowe w Stańczykach,
  • Pokamedulski Klasztor w Wigrach,
  • Rzeka Czarna Hańcza,
  • Kanał Augustowski,
  • Twierdza Osowiec,
  • Pentowo – Europejska Wieś Bociania,
  • Tykocin,
  • Kładka Waniewo-Śliwno,
  • Kraina Otwartych Okiennic,
  • Narewka i Zalew Siemianówka,
  • Rezerwat Pokazowy Żubrów w Białowieskim Parku Narodowym.

 

Pokonanie całego szlaku trzeba rozłożyć na co najmniej kilka dni, a nawet tydzień czy dwa – w zależności od intensywności zwiedzania. Niektóre fragmenty można pokonać pieszo, kajakiem lub samochodem.

Informacji praktycznych na temat przebiegu trasy, punktów informacyjnych oraz noclegów, warto szukać na stronie Podlaskiego Szlaku Bocianiego, gdzie można również pobrać szczegółową mapę.

2. Białowieski Szlak Transgraniczny

Białowieski Szlak Transgraniczny to wyjątkowa trasa rowerowa, ciągnąca się po polskiej i białoruskiej stronie granicy, na którą składają się dobrze oznakowane drogi leśne, żwirowe i asfaltowe.

Podróż ułatwiają kioski multimedialne, drewniane drogowskazy i tablice, a także wiaty i miejsca postojowe ze stojakami na rowery. Po stronie polskiej szlak liczy ok. 58 km, zaś po białoruskiej – 60 km.

Co czeka na turystę, który zdecyduje się na zwiedzenie szlaku? Oczywiście niezrównane piękno przyrody w Puszczy Białowieskiej, ale także zabytki historyczne i wielokulturowy charakter regionu, a także unikatowa architektura drewnianych domów. Słowem: aktywny wypoczynek na łonie przyrody w połączeniu z poznaniem historii i kultury odwiedzanych okolic.

Dodatkowa atrakcja, jaką jest wjazd na teren naszych wschodnich sąsiadów, jest z pewnością czymś, co wyróżnia Białowieski Szlak Transgraniczny spośród innych szlaków.

Po stronie białoruskiej również można spodziewać się piękna zabytków i przyrody –  monumentalne świątynie, nietknięta działalnością człowieka natura oraz wizyta u Dziadka Mroza to tylko niektóre z polecanych atrakcji na tym odcinku.

Białowieski Park Narodowy, fot. mkoziol/Pixabay

Trasa szlaku wiedzie przez powiat hajnowski (w Polsce) i rejon prużański (Białoruś). Odcinek w Polsce kończy się na przejściu granicznym Białowieża-Piererow. Po stronie polskiej najcenniejsze przyrodniczo tereny chroni oczywiście Białowieski Park Narodowy, zaś na Białorusi Park Narodowy ,,Belovezskaya puscha’’.

Ważne! Aby przekroczyć granicę polsko-białoruską należy posiadać paszport, ubezpieczenie i wizę upoważniającą do wjazdu na teren Republiki Białoruś. W sprawie wymogów dotyczących przekroczenia granicy należy skontaktować się z: Ambasadą Republiki Białoruś w Warszawie lub placówką konsularną w Białymstoku, Gdańsku lub Białej Podlaskiej (kontakt na stronie Ambasady).

3. Green Velo Wschodni Szlak Rowerowy

Szlak Green Velo łączy pięć województw Polski Wschodniej (Podlaskie, Lubelskie, Podkarpackie, Świętokrzyskie i Warmińsko-Mazurskie). Ten niezwykły projekt rowerowy obejmuje niemal 2000 km trasy we wschodniej Polsce!

Trasa w województwie podlaskim liczy 590 km i prowadzi przez tereny cenne przyrodniczo, okala zabytki i mija ważne węzły komunikacyjne.

Odcinki Green Velo we wszystkich pięciu województwach są warte przejechania, ale fragment wiodący przez województwo podlaskie jest niezwykły ze względu na dziewiczą naturę, na którą natykamy się na całej trasie.

Podobnie jak w przypadku Szlaku Bocianiego, wiedzie ona bowiem przez 4 parki narodowe: Białowieski, Narwiański, Biebrzański, Wigierski (ich krótkie charakterystyki i zabytki powyżej). Dzięki temu, jadąc Green Velo, można doświadczyć natury nietkniętej ręką człowieka, a jednocześnie zwiedzić wielokulturowe Podlasie od północy na południe lub odwrotnie – wedle uznania.

Rezerwat Przyrody Krzemianka w Puszczy Knyszynskiej, fot. Paweł Tadejko

Warto zwrócić uwagę na atrakcje usytuowane nie tylko bezpośrednio przy szlaku, ale również na te w obszarze 20-kilometrowego „korytarza” po obu stronach trasy. Na stronie internetowej Green Velo można znaleźć opisy dwunastu Królestw Rowerowych, dzięki którym łatwiej wybrać fragmenty trasy do zwiedzania.

Cztery spośród tych dwunastu rejonów leży w województwie podlaskim:

  • Suwalszczyzna i Puszcza Augustowska,
  • Dolina Biebrzy i Narwi,
  • Puszcza Białowieska i Knyszyńska,
  • część Doliny Bugu.

 

Najważniejszych informacji dotyczących trasy, noclegów i punktów informacji turystycznej również warto szukać na stronie internetowej Green Velo.

Pokonanie całego podlaskiego odcinka Green Velo zajmie sporo czasu (co najmniej kilka dni do dwóch tygodni), jednak z powodzeniem można wybierać krótsze fragmenty trasy, które najbardziej nas zainteresują.

4. Podlaski szlak kulturowy „Drzewo i Sakrum”

Niezwykłe stare drewniane chaty, zabytkowe kapliczki, cerkwie i kościoły – to wszystko czeka na zwiedzających na Szlaku "Drzewo i Sacrum", który został stworzony z myślą o ukazaniu unikatowej architektury drewnianej na Białostocczyźnie.

Cerkiew drewniana w Puchłach, fot Katarzyna Stempniak
Cerkiew drewniana w Puchłach, fot Katarzyna Stempniak

Trasa przebiega przez gminy Bielsk Podlaski, Orla, Dubicze Cerkiewne, Hajnówka, Czyże, Narew,  Zabłudów i świetnie ukazuje ich walory turystyczne i kulturowe. Właśnie na tych terenach zachowały się przykłady drewnianego budownictwa jeszcze z końca XVI wieku, a wiele chat zdobią urokliwe drewniane okiennice, narożniki i wiatrownice.

Więcej o zdobnictwie podlaskich domów drewnianych znajdziesz w tekście „Zdobnictwo drewnianych domów na Białostocczyźnie”.

Najciekawsze miejsca Podlaskiego Szlaku Kulturowego „Drzewo i Sacrum” zostały oznaczone tablicami informacyjnymi, dzięki którym można poznać historię danej miejscowości, dowiedzieć się, co warto w niej zobaczyć lub z kim się spotkać. A można spotkać niezwykle ciekawych twórców ludowych: rzemieślników, artystów, muzyków czy rzeźbiarzy. Jednym z nich jest najbardziej znany podlaski rzeźbiarz ludowy Włodzimierz Naumiuk, mieszkający w Kaniukach, którego sylwetkę przedstawiamy bliżej w tekście „Piewca podlaskiej wsi”.

Lista miejscowości, przez które przechodzi szlak „Drzewo i Sacrum”, znajduje się znaleźć na stronie Białowieża Travel. Cały szlak ma 152.8 km i można go pokonywać nie tylko rowerem, ale też samochodem, a niektóre odcinki nawet pieszo.

5. Szlak wokół Wigier

Szlak prowadzący wokół Jeziora Wigry imienia Antoniego Patli, to jeden z najpiękniejszych widokowo i najciekawszych szlaków nie tylko w województwie podlaskim, ale w całej Polsce. Prowadzi oczywiście przez teren Wigierskiego Parku Narodowego, a dokładniej przez pola i lasy otaczające jezioro.

Trasa liczy 60 km i ma bardzo zróżnicowany teren, przez co jest to szlak dla osób o dobrej kondycji fizycznej, do pokonania na rowerach górskich. Nawierzchnia trasy jest bardzo różnorodna – od drogi asfaltowej, po dróżki i ścieżki, miejscami zapiaszczone. Urozmaiceniem są długie, drewniane kładki przez potoki i bagna. To malowniczy teren, ale dla niewprawionego rowerzysty może okazać się dość męczący.

Suwalszczyzna, fot. Maciej Sawicki

Dobrze oznakowany szlak został wyposażony przez administrację parku narodowego w miejsca odpoczynku, tablice informacyjne i wieże widokowe. Obowiązkowym punktem wycieczki jest Pokamedulski Klasztor w Wigrach, położony w północnej części jeziora na malowniczym półwyspie. Trasa rozpoczyna się i kończy w miejscowości Krzywe.

Nie sposób wymienić wszystkich atrakcji turystycznych na szlaku wokół Wigier, ale najważniejsze z nich, to:

  • Wigierski Park Narodowy,
  • Krzywe – siedziba dyrekcji parku narodowego, wystawa przyrodnicza i etnograficzna, kładki przez bagna, ścieżki edukacyjne, pobliskie „suchary”,
  • Stary Folwark – Muzeum Wigier,
  • Wigry – Klasztor Pokamedulski,
  • punkty widokowe na Jeziorze Wigry,
  • kładki przez bagna,
  • Płociczno-Tartak: Wigierska Kolej Wąskotorowa.

 

Warto zadbać o dobry przewodnik turystyczny i rozłożyć szlak na dwa dni, dzięki temu bez pośpiechu można będzie czerpać przyjemność ze zwiedzania okolic Jeziora Wigry. Szczegółowych informacji na temat szlaku warto szukać na stronie Grenn Velo.

Autor

Joanna Buharewicz

Zdjęcia

Katarzyna Stempniak, Paweł Tadejko, Maciej Sawicki, mkoziol/Pixabay

Źródła

http://www.podlaskiszlakbociani.pl/pl/historia
https://jaktodaleko.pl/szlaki-turystyczne-na-podlasiu-6-propozycji-na-weekend/
https://80rowerow.pl/wyjazdy-rowerowe/podlasie-rowerem/
https://www.polska.travel/pl/szlaki/bialowieski-szlak-transgraniczny
https://bialowieza.travel/zobacz-koniecznie/szlaki-rowerowe/atrakcja/26
https://greenvelo.pl/informacje-ogolne
https://bialowieza.travel/zobacz-koniecznie/szlaki-rowerowe/atrakcja/785
https://bialowieza.travel/zobacz-koniecznie/szlaki-samochodowe/atrakcja/511
https://www.wrotapodlasia.pl/pl/kultura/kultura_i_dziedzictwo/szlaki_kulturowe/drzewo-i-sakrum.html
https://greenvelo.pl/detal/1238-greenvelo-szlak-wokol-wigier-im-a-patli