Kraina Otwartych Okiennic, czyli magiczne wsie w dolinie Narwi
Trześcianka, Soce i Puchły to wsie położone w dolinie Narwi w okolicach Hajnówki, które łączy niezwykły szlak turystyczny – Kraina Otwartych Okiennic.
Dawna drewniana architektura o to wspólny element tych bajkowych miejscowości, które zachwycają turystów nie tylko otwartymi okiennicami, ale także charakterystyczniejszymi zdobieniami snycerskimi. Nadokienniki, podokienniki, okiennice, wiatrownice, narożniki, jak również dekoracyjne oszalowanie elewacji i szczytów – wszystkie te elementy tradycyjnej architektury drewnianej ozdobione niezwykłymi ornamentami można spotkać tylko w tych okolicach.
Więcej o zdobieniach tradycyjnych domów drewnianych w tekście Zdobnictwo drewnianych domów na Białostocczyźnie – wywiad z dr Arturem Gawłem
Jak i czym dotrzeć do Krainy Otwartych Okiennic?
Miejscowości zlokalizowane są wokół drogi wojewódzkiej nr 685, pomiędzy Zabłudowem a wsią Narew. Trześciankę, Soce i Puchły można przejść pieszo, docierając tam najpierw samochodem. Krainę Otwartych Okiennic świetnie zwiedza się także rowerem. Zielony szlak rowerowy liczy 16 km i wiedzie przez miejscowości: Narew, Ancuty, Trześcianka, Soce, Puchły.
Na co zwrócić uwagę?
Oprócz unikatowych dekoracji starych domów, połączonych często z ich intensywną kolorystyką, można podziwiać także drewniane cerkwie i kościoły, stare krzyże wotywne, zabytkowe kapliczki przydrożne i cmentarne. Nie tylko domy, ale całe zagrody zachowały swój niepowtarzalny wygląd. W Krainie Otwartych Okiennic można zauważyć charakterystyczne podwórka: stare stodoły, dawne narzędzia rolnicze czy żurawie przy studniach. Na tle dziewiczej przyrody (pobliskich lasów i czystych rzek) wsie nabierają szczególnego charakteru – łatwo w nich wypocząć i poczuć swojski klimat.
Trześcianka to największa z trzech wsi. Swój układ – charakterystyczne wąskie działki i domy zwrócone szczytem do ulicy – zawdzięcza królowej Bonie. Układ ten jest pod ochroną konserwatorską.
W Socach, na które składają się dwie równoległe ulice, oprócz pięknie zdobionych domów i Kaplicy prawosławnej Proroka Eliasza, punktem charakterystycznym są krzyże wotywne, umieszczone z każdej strony wsi. Według legendy uchroniły one wieś przed epidemią – mężczyźni ustawili krzyże, a kobiety otoczyły je nicią, dzięki czemu epidemia ustała.
W Puchłach najpiękniejszym miejscem jest błękitna cerkiew pod wezwaniem Matki Boskiej Opiekuńczej z 1913 roku, która zasłynęła w okolicy licznymi uzdrowieniami dzięki cudownej ikonie Matki Boskiej Opiekuńczej i jest celem prawosławnych pielgrzymek.
Oficjalny szlak Krainy Otwartych Okiennic to właśnie te trzy wsie, jednak w okolicy jest więcej miejscowości z podobną starą architekturą o bogatym zdobnictwie, z kolorowymi i zawsze otwartymi okiennicami. Warto zahaczyć o malownicze Ciełuszki, Wojszki, Pawły, Dawidowicze, Ryboły, Ploski czy Plutycze.
Chcąc zwiedzić cerkwie, warto wybrać się do nich podczas niedzielnych nabożeństw lub umówić się na zwiedzanie telefonicznie – kontakty do parafii można znaleźć w internecie.
Klimat tworzą ludzie
Kraina Otwartych Okiennic zachwyca dobrze zachowaną drewnianą architekturą, ale jej klimat tworzą przede wszystkim ludzie, których można spotkać zwiedzając okolice tej części doliny Narwi. Mieszkańcy pielęgnują swoją gwarę, mówiąc – jak to określają – „po swojemu”, „po naszemu”. Warto zagadnąć ich o zwyczaje, posłuchać śpiewnej mowy i poczuć niespieszny styl życia.
Autor
Joanna Buharewicz
Zdjęcia
Katarzyna Stempniak, Paweł Tadejko
Źródła
https://polskapogodzinach.pl/ kraina-otwartych-okiennic-podlasie-soce-trzescianka-puchly/
https://bialowieza.travel/zobacz-koniecznie/szlaki-rowerowe/atrakcja/30
https://www.polskieszlaki.pl/kraina-otwartych-okiennic.htm
https://podlaskie.travel/ odkryj/dziedzictwo-kulturowe/swiat-jak-z-bajki-kraina-otwartych-okiennic