7 faktów o podlaskich puszczach

1/3 powierzchni województwa podlaskiego pokrywają puszcze, a 4 parki narodowe położone na ich obszarze sprawiają, że Podlaskie posiada największą powierzchnię terenów chronionych ze wszystkich województw…

To dopiero początek ciekawostek związanych z puszczami na Podlasiu. Przedstawiamy 7 faktów o podlaskich puszczach, które nie dla wszystkich będą takie oczywiste.

Fakt 1: Aż siedem puszcz!

Słysząc słowa „puszcza na Podlasiu” większość osób pomyśli zapewne o Puszczy Białowieskiej. Jednak w województwie podlaskim, obok trzech najbardziej znanych kompleksów leśnych, czyli wspomnianej Puszczy Białowieskiej (62 tys. ha), a także Knyszyńskiej (105 tys. ha) i Augustowskiej (110 tys. ha), są jeszcze cztery inne puszcze!

Według informacji zawartych na stronie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku, mniej sławne siostry najbardziej znanych podlaskich puszcz, to:

  • Puszcza Borecka (23 tys. ha),
  • Puszcza Kurpiowska (34 tys. ha),
  • Puszcza Piska (70 tys. ha w granicach RDLP Białystok),
  • Puszcza Romincka (13 tys. ha).

 

Łącznie wszystkie puszcze pokrywają aż ⅓ powierzchni województwa.

Fakt 2: Ogromna powierzchnia terenów chronionych

Cztery parki narodowe (Biebrzański, Białowieski, Wigierski i Narwiański), a także wiele parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody sprawia, że województwo podlaskie posiada największą powierzchnię terenów chronionych ze wszystkich województw, a ich większość leży oczywiście w puszczach.

Oprócz parków narodowych, warto wymienić też 3 parki krajobrazowe: Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej, Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi oraz Suwalski Park Krajobrazowy.

Nie wolno też pominąć aż 89 rezerwatów przyrody, wśród których przeważają rezerwaty leśne (57), zlokalizowane głównie w dużych kompleksach leśnych:

  • w Puszczy Białowieskiej – 24,
  • w Puszczy Knyszyńskiej – 21,
  • w Puszczy Augustowskiej – 7,
  • w Puszczy Kurpiowskiej – 5.
Puszcza Knyszyńska, fot. Paweł Tadejko

Fakt 3: Puszcza Białowieska – ostatni las pierwotny w Europie

Wartość przyrodnicza Puszczy Białowieskiej jest bezcenna, ponieważ jest to jedyny zachowany las pierwotny w całej Europie. Można tam doświadczyć prawdziwej potęgi natury – obserwować żubry w naturalnym środowisku (ponad połowa polskiej populacji żubra zasiedla właśnie Puszczę Białowieską), obejrzeć prastare dęby, a także zachwycić się dziewiczą przyrodą nietkniętą ręką człowieka dzięki wizycie w ścisłym rezerwacie.

Obszar objęty  ścisłą ochroną w Białowieskim Parku Narodowym jest lasem wyjątkowym, ponieważ jego drzewostany powstały bez ingerencji człowieka. Jest to las, który nigdy nie był wycięty i nigdy ludzie nie sadzili w nim drzew.

Fakt 4: Puszcza Knyszyńska to wielokulturowy tygiel

Rezerwat Krzemianka w Puszczy Knyszyńskiej fot. Paweł Tadejko
Rezerwat Krzemianka w Puszczy Knyszyńskiej fot. Paweł Tadejko

W Knyszynie mieścił się ulubiony dwór króla Zygmunta Augusta, a w pobliskim Tykocinie jego zamek. Władca zmarł w 1572 roku właśnie w Knyszynie i tam spoczywa jego serce.

Inna królewska miejscowość to Krynki, gdzie już w XIV wieku istniał dwór królewski, a w 1434 roku Władysław Jagiełło i Zygmunt Kiejstutowicz odnawiali tam unię polsko-litewską. Natomiast na początku XX wieku Krynki były ważnym miasteczkiem żydowskim z trzema synagogami. Od dawna też Krynki znane są ze swojej znakomitej wody.

Tuż na skraju Puszczy Knyszyńskiej malowniczo położone są Kruszyniany i Bohoniki, czyli miejscowości związane z polskimi Tatarami, gdzie można odczuć trochę podlaskiego orientu, poznając zwyczaje i kulturę Tatarów, zwiedzając ich drewniane meczety czy próbując wyśmienitej kuchni.

Fakt 5: Puszcza Augustowska – królowa wód

Puszcza Augustowska wyróżnia się spośród innych tym, że kryje się w niej wiele jezior i rzek. Największe jeziora położone w Puszczy Augustowskiej to:

  • Wigry (21,87 km2),
  • Sajno (5,25 km2),
  • Białe Augustowskie (4,85 km2),
  • Serwy (4,6 km2),
  • Necko (4,11 km2).

 

Do większych rzek zaliczyć można Rospudę i Bliznę, a także Czarną Hańczę z dopływami Marychą i Wołkuszanką. Nie można zapominać o Kanale Augustowskim, który liczy 101 km (w tym 82 km w granicach Polski) i łączy zlewnię Wisły i Niemna. Jego rola w gospodarce wodnej i turystyce jest nie do przecenienia.

Czarna Hańcza, fot. fotopolska.pl

Fakt 6: Największe puszcze połączone trasami rowerowymi

Puszczę Augustowską, Knyszyńską i Białowieską można zwiedzić w czasie jednej wycieczki rowerowej (oczywiście co najmniej kilkudniowej) dzięki dobrze oznakowanym trasom rowerowym.

Poznawanie ich bogactwa przyrodniczego można zacząć z południa na północ lub z północy na południe, poruszając się np. Podlaskim Szlakiem Bocianim lub Wschodnim Szlakiem Rowerowym Green Velo, którego najdłuższy odcinek biegnie właśnie przez województwo podlaskie i wynosi 592 km. Szlak Green Velo rozpoczyna się przy trójstyku granic, dalej wiedzie przez Suwalszczyznę, Puszczę Augustowską, Biebrzański Park Narodowy (skąd odchodzi odnoga szlaku do Łomży), Białystok, Puszczę Knyszyńską i Białowieską.

Więcej o szlakach rowerowych w Podlaskiem przeczytasz w tekście Od Białowieży po Stańczyki, czyli 5 najciekawszych szlaków rowerowych w województwie podlaskim.

Fakt 7: W puszczy możesz żyć slow

Wakacje w jednej z podlaskich puszcz gwarantują niespieszne cieszenie się dziewiczą przyrodą, odczuwanie jej piękna i bogactwa w rytmie natury. Tutaj slow life znany jest od pokoleń, więc jeśli rzucać wszystko i wyjeżdżać, to tylko do podlaskiej puszczy!

To tu można zaszyć się wśród pierwotnej natury i zainspirować życiem okolicznych mieszkańców – gospodarzy żyjących we wsiach na skraju puszczy. Jedną z takich osób jest Włodzimierz Naumiuk – rzeźbiarz ludowy, którego sylwetkę można poznać w tekście “Piewca podlaskiej wsi”. Również Bożena i Jan Walencikowie, filmowcy-przyrodnicy, od lata mieszkają i tworzą w Puszczy Białowieskiej. O ich pracy można przeczytać w artykule “Saga prastarej puszczy. Opowieść filmowa” – niezwykły album przyrodniczy.

Autor

Joanna Buharewicz

Zdjęcia

Paweł Tadejko i fotopolska.pl

Źródła

https://bpn.com.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1600&Itemid=205
https://bialystoksubiektywnie.com/blog/2016/08/25/puszcza-knyszynska-kwintesencja-podlasia/
https://podlaskie.eu/turystyka/top-10-w-podlaskiem/
http://atrakcjepodlasia.pl/atrakcje-turystyczne/puszcza-augustowska/
https://podlaskie.eu/poznaj-podlaskie/
https://polskanarowerze.pl/green-velo-podlasie/
https://www.bialystok.lasy.gov.pl/lasy-regionu#.YRJqmUAwiMp
https://www.wrotapodlasia.pl/pl/ochrona_srodowiska/ochrona_przyrody/rez_prz.html