Fakty i mity na temat budownictwa drewnianego

Wokół budownictwa drewnianego narosło wiele mitów.
Warto jednak wiedzieć, że konstrukcje drewniane mogą być konkurencyjne w stosunku do konstrukcji tradycyjnych –
są bowiem ekologiczne, energooszczędne i komfortowe.

Jednocześnie produkcja takich budynków wymaga dużo
wiedzy i doświadczenia.

Z mitami na temat budownictwa drewnianego rozprawia się
Marta Nazarczuk, kierownik Działu Badań i Rozwoju Unihouse SA.

Marta Nazarczuk - kierownik Działu Badań i Rozwoju Unihouse SA, fot. Unihouse SA
Marta Nazarczuk - kierownik Działu Badań i Rozwoju Unihouse SA, fot. Unihouse SA
Mit: Z drewna można zbudować jedynie domek jednorodzinny

Nieprawda. Drewno jest bardzo dobrym materiałem konstrukcyjnym, z którego możemy zbudować kilkukondygnacyjne budynki wielorodzinne, przypominające bloki mieszkalne zrealizowane w technologii tradycyjnej.  Budynki w technologii modułowej drewnianej mają znakomite parametry techniczne, są odporne na przeciążenia.

Dlaczego możemy budować budynki wielorodzinne z drewna? Technologia dotycząca drewna jest dziś na bardzo wysokim poziomie. Oprócz podstawowego budulca, jakim jest drewno lite, które ma swoje ograniczenia, np. długość, czy przekrój, mamy mnóstwo innych możliwości.

Budynek wielorodzinny Tomasjordnes Pir 6, Tromsø, Norwegia, fot. Unihouse SA

By mieć długi element konstrukcyjny można zastosować drewno KVH – o złączach klinowych. Dzięki temu możemy mieć belki o długości ok. 13 metrów.

Dostępne jest drewno klejone warstwowo, składające się z kilku kilkucentymetrowych sklejonych warstw drewna, dzięki czemu możemy uzyskać bardzo duże przekroje, a także krzywiznę przekroju, co może zostać wykorzystane, gdy zechcemy zaprojektować budynki o ciekawej architekturze.

Wykorzystujemy drewno LVL – z fornirów sklejonych warstwowo. Takie drewno jest odporne na zmianę wilgotności, a także jest dwa razy bardziej wytrzymałe niż drewno lite.

Grafika: Unihouse SA

Drewno PSL jest bardzo popularne w Stanach Zjednoczonych. Są to forniry cięte na paski i sklejane warstwowo. PSL ma właściwości zbliżone do drewna LVL.

Drewno LSL ma podobne właściwości do drewna PSL i LVL, inna jest jedynie technologia wykonania tego produktów: tnie się kłody drewna, klei się wióry. To drewno jest odporne na obciążenia i odkształcenia.

Kolejny element wykorzystywany do budowy m.in. modułów to belki dwuteowe. Pozwalają na zaoszczędzeniu materiałów w stosunku do ich nośności, są chętnie używane w panelach stropowych, dlatego, że można w nich robić otwory niemal bez ograniczeń.

Wielką karierę robi drewno CLT – klejone krzyżowo. Można z niego budować wysokie budynki.

Dostępne są także materiały drewnopochodne – od płyt OSB po płyty pilśniowe.

Grafika: Unihouse SA

Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że budynki w technologii drewnianej nie są zbudowane tylko z drewna, gdyż potrzebujemy ochrony ogniowej, którą zapewniają płyty gipsowe. Do złożenia całej konstrukcji używa się łączników mechanicznych.

Te wszystkie elementy sprawiają, że możliwości konstrukcyjne w budynkach drewnianych są naprawdę duże.

Fakt: Budynki drewniane są budynkami lekkimi

Oczywiście jest to prawda. Drewno jest lekkim materiałem, szczególnie w porównaniu do żelbetu i stali. Waga drewna w porównaniu do betonu jest pięć razy mniejsza, a do stali – kilkanaście razy mniejsza. Jakie dzięki temu są korzyści? Po pierwsze, możemy budować mniejsze fundamenty, za czym idą realne oszczędności: mniej stali na zbrojenia, mniej betonu, mniejsze wykopy itp.

Konstrukcje drewniane to znakomita opcja na tzw. nadbudowy. W stolicach państw często brakuje miejsca na dodatkowe mieszkania, dlatego moduły drewniane można stawiać na istniejące już budynki, oczywiście pod warunkiem, że fundamenty i konstrukcja na to pozwalają.

Budynki drewniane dobrze reagują w przypadku trzęsień ziemi. Badania laboratoryjne pokazują jednoznacznie, że nawet przy znaczących drganiach ziemi, budynki drewniane wychodzą bez szwanku. Wszystko przez to, że masa budynku drewnianego jest dużo niższa niż w przypadku budynku zbudowanego w technologii tradycyjnej. Poza tym drewno jest dość elastyczne.

Marta Nazarczuk - kierownik Działu Badań i Rozwoju Unihouse SA, fot. Unihouse SA

Mit: Budynki drewniane są łatwopalne

Nieprawda. Drewno jest materiałem, który się łatwo pali, ale jego właściwości sprawiają, że nie do końca jest to szkodliwe z punktu widzenia konstrukcji budynku. Otóż drewno pali się w sposób specyficzny – na zewnątrz tworzy się warstwa zwęglona, de facto chroniąca środek przekroju drewna, który zostaje w postaci nienaruszonej i może dalej przenosić obciążenia. W przypadku elementów ściennych i stropowych z powodzeniem można wykorzystać ochronę z płyt ognioodpornych i dzięki temu uzyskać wymagane odporności ogniowe. Potwierdzają to testy laboratoryjne.

Mit: Budynki drewniane są kiepskie pod względem akustycznym

Nieprawda. Oczywiście, przegrody masywne same w sobie mają świetne właściwości akustyczne, ale w przypadku lekkiego szkieletu drewnianego wykorzystując płyty gipsowo-kartonowe, wełnę mineralną, szczeliny powietrzne, można skonstruować przegrody, które znacznie, o kilkanaście decybeli, przewyższają obowiązujące normy.

Fakt: Budynki drewniane są bardzo dobre pod względem termicznym

Prawda. Drewno to materiał ciepły, o małej bezwładności cieplnej. Przekłada się to realnie na oszczędność miejsca na budowie (w obrysie budynku). To także realna oszczędność energii – budynek drewniany, jeśli jest dobrze ocieplony, szybko się nagrzewa, ale też szybko wychładza.

Budynek wielorodziny Kaldnes, Tønsberg, Norwegia, fot. Unihouse SA

Mit: Drewno to materiał podatny na wilgoć i gnicie

Nieprawda. Dobrze zaprojektowany i dobrze wykonany budynek nie będzie miał problemów ani z wilgocią, ani tym bardziej z gniciem. Oczywiście, trzeba mieć wiedzę i doświadczenie przy produkcji budynków drewnianych, pozwalające na maksymalne ograniczenie wpływu wilgoci na konstrukcję drewnianą.

Fakt: Budynki drewniane są ekologiczne

Absolutnie prawda, drewno jest materiałem odnawialnym. Ma też małą emisyjność dwutlenku węgla do atmosfery. Temat jest bardzo istotny, gdyż np. Norwegia wymaga analiz, które biorą pod uwagę życie wszystkich materiałów. Drewno lite w porównaniu do stali ma kilkadziesiąt razy mniejszą emisyjność CO2.  Co więcej, drewno w czasie swojego życia pochłania z atmosfery dwutlenek węgla.

Mit: Drewniane budynki są łatwe w prefabrykacji

Pod jednym warunkiem: jeśli umie się to robić. Prefabrykowanie budynków drewnianych pozwala uniknąć wielu problemów. Jeśli budujemy takie budynki na zewnątrz, musimy mieć duże środki ochrony, by drewna nie zamoczyć i nie mieć później problemów z pleśnią. Tymczasem budowanie modułów w fabryce, pod dachem, pozwala na wyeliminowanie większości zagrożeń związanych z zamoczeniem drewna. Jeśli dodamy do tego, że stosujemy maksymalną ostrożność przy transporcie modułów, to można przypuszczać, że nasze produkty są na bardzo wysokim poziomie jakościowym.

Marta Nazarczuk - kierownik Działu Badań i Rozwoju Unihouse SA, fot. Unihouse SA

Fakt: Budynki drewniane mogą być budowane podczas mrozów

Prawda, przy realizacji inwestycji nie ma tzw. mokrych prac, a co za tym idzie niska temperatura nie ma wpływu na prowadzenie prac budowlanych. To realna oszczędność czasu i pieniędzy.

Mit: Budynki drewniane mają ograniczenia architektoniczne

Fałsz. Budynki mogą być interesujące pod względem architektonicznym. Wiele, a właściwie prawie wszystko, zależy od pracy architektów.

Fakt: Drewno się kurczy i deformuje

Prawda. Ale przy odpowiednim projektowaniu, przy dobrej kontroli produkcji, jesteśmy w stanie zapobiec tym zmianom na tyle, że mogą być one prawie niewidoczne i nieistotne w przyszłym użytkowaniu.

Grafika: Unihouse SA

Autor

Marta Nazarczuk, kierownik Działu Badań i Rozwoju Unihouse SA

Zdjęcia

Unihouse SA