Czy wiesz, że masz realny wpływ na zmiany klimatu?

Przez ostatnie 50 lat aż pięciokrotnie zwiększyło się spożycie mięsa na świecie. Dane GUS mówią, że statystyczny Polak zjada 78,5 kg mięsa rocznie, czyli trzy razy więcej niż wynika to z zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia. Taka konsumpcja mocno źle wpływa na nasze zdrowie, ale też przede wszystkim eksploatuje zasoby, którymi dysponujemy jako planeta. Dlatego warto się zastanowić nad naszymi codziennymi wyborami.

Jak wynika z raportu „Konsumenci a gospodarka obiegu zamkniętego”*, kupujemy o wiele za dużo, nie licząc się z ekologicznymi skutkami naszych decyzji. 38% badanych przyznało, że kupuje więcej niż naprawdę potrzebuje – głównie przez wzgląd na sklepowe promocje. Natomiast ponad 40% osób wskazuje jednocześnie, że nie kupuje produktów ekologicznych, ponieważ (ich zdaniem) są zbyt drogie. Najbardziej przykre jest to, iż nie wierzymy, że nasze działania mają znaczenie. Tylko 1/3 polskich konsumentów ma świadomość, że ich codzienne działania mają wpływ na stan środowiska naturalnego.

Najbardziej szokują dane dotyczące marnowania jedzenia. Według danych GUS przeciętny Polak przeznacza na żywność 25% swoich dochodów. To naprawdę dużo, zwłaszcza, jeśli zestawimy ten wynik z ilością jedzenia, jaką wyrzucamy do kosza. Szacuje się, że każdego roku w Polsce do odpadów trafia średnio 235 kg żywności/osobę. Najczęściej jest to aż 50% kupionego pieczywa oraz 1/3 warzyw i wędlin!

Najbardziej powinno niepokoić tak duże marnotrawstwo wędlin, ponieważ naukowcy z IPCC są jednomyślni na temat wpływu konsumpcji mięsa na zmiany klimatu. Produkcja żywności stanowi obciążenie dla środowiska między innymi poprzez nakłady wody i energii, które są marnotrawione wraz z wyrzuconą żywnością. Wyrzucenie do kosza 1 kg wieprzowiny wiąże się ze zmarnowaniem ok. 6 000 litrów wody użytej do jej wyprodukowania, a 1 kg wyrzuconego chleba to 1 600 litrów wody.

Jako konsumenci nie tylko marnujemy żywność. Każdy z nas produkuje rocznie średnio ponad 300 kg śmieci – co trzeci odpad to opakowanie. Wciąż (pomimo powszechnej edukacji w tym zakresie) zużywamy zbyt wiele toreb foliowych i opakowań jednorazowych – przyznaje się do tego aż 1/3 badanych. Jednocześnie, jak wynika ze wspomnianego raportu, nie czujemy się odpowiedzialni za używane produkty – uważamy, że największą odpowiedzialność za recykling ponosi ten, kto wyprodukował dany produkt czy opakowanie. Tym samym zdejmujemy odpowiedzialność z siebie. Tylko co piąty Polak uważa, że główną odpowiedzialność za recykling ponosi osoba, która użytkuje dany przedmiot.

Nie obędzie się bez zmiany sposobu myślenia oraz naszych przyzwyczajeń. To oczywiście wymaga wysiłku, jednak dla ratowania naszej planety warto spróbować wyrobić sobie nowe nawyki. Coraz większą popularnością cieszy się idea „zero waste”, co dosłownie oznacza „zero odpadów”. Jej najważniejszą zasadą jest 5R:

• Refuse – Odmawiaj (Nie kupuj i nie przyjmuj rzeczy, których nie potrzebujesz, skupiaj się tylko na realnych potrzebach.)
• Reduce – Redukuj (Ograniczaj nie tylko kupowanie niepotrzebnych rzeczy, ale także staraj się redukować nieekologiczne zachowania, np. zamień samochód na rower, unikaj plastikowych słomek, sztućców itp., używaj wielorazowych toreb, kubków na kawę czy maszynek do golenia.)
• Reuse – Użyj ponownie (Rzeczy, które teoretycznie są jednorazowe, często z powodzeniem można użyć wiele razy. Naprawiaj zepsute przedmioty, by nie kupować nowych.)
• Recycle – Przetwarzaj i przerabiaj (Wybieraj produkty zapakowane w materiały, które da się przetworzyć. Segreguj odpady!)
• Rot – Kompostuj (Czego nie uda ci się wykorzystać w kuchni – wyrzuć na kompost. Jeśli nie masz swojego ogródka, śmieci bio wyrzucaj do specjalnie przeznaczonych na nie pojemników.)

Życie według zasad 5R ma na celu zmniejszenie ilości odpadów wytwarzanych przez gospodarstwa domowe, ograniczenie konsumpcji, zmniejszenie liczby nieprzemyślanych zakupów i marnowania żywności. Oczywiście: konsekwentne wdrożenie wszystkich 5 zasad do codziennego życia nie jest łatwe. Wymaga zmiany przyzwyczajeń oraz rezygnacji z wielu udogodnień, z których korzystamy każdego dnia.

Mimo wszystko warto odchodzić od niekorzystnych dla środowiska zachowań, choćby stosując strategię „less waste”, czyli stopniowe ograniczanie wytwarzania odpadów. Już samo zmniejszenie konsumpcji istotnie wpływa na ilość wytwarzanych odpadów.