Kraina Otwartych Okiennic, czyli magiczne wsie w dolinie Narwi

Trześcianka, Soce i Puchły to wsie położone w dolinie Narwi w okolicach Hajnówki, które łączy niezwykły szlak turystyczny – Kraina Otwartych Okiennic.

Dawna drewniana architektura o to wspólny element tych bajkowych miejscowości, które zachwycają turystów nie tylko otwartymi okiennicami, ale także charakterystyczniejszymi zdobieniami snycerskimi. Nadokienniki, podokienniki, okiennice, wiatrownice, narożniki, jak również dekoracyjne oszalowanie elewacji i szczytów – wszystkie te elementy tradycyjnej architektury drewnianej ozdobione niezwykłymi ornamentami można spotkać tylko w tych okolicach.

Więcej o zdobieniach tradycyjnych domów drewnianych w tekście Zdobnictwo drewnianych domów na Białostocczyźnie – wywiad z dr Arturem Gawłem 

Miejscowości zlokalizowane są wokół drogi wojewódzkiej nr 685, pomiędzy Zabłudowem a wsią Narew. Trześciankę, Soce i Puchły można przejść pieszo, docierając tam najpierw samochodem. Krainę Otwartych Okiennic świetnie zwiedza się także rowerem. Zielony szlak rowerowy liczy 16 km i wiedzie przez miejscowości: Narew, Ancuty, Trześcianka, Soce, Puchły.

Oprócz unikatowych dekoracji starych domów, połączonych często z ich intensywną kolorystyką, można podziwiać także drewniane cerkwie i kościoły, stare krzyże wotywne, zabytkowe kapliczki przydrożne i cmentarne. Nie tylko domy, ale całe zagrody zachowały swój niepowtarzalny wygląd. W Krainie Otwartych Okiennic można zauważyć charakterystyczne podwórka: stare stodoły, dawne narzędzia rolnicze czy żurawie przy studniach. Na tle dziewiczej przyrody (pobliskich lasów i czystych rzek) wsie nabierają szczególnego charakteru – łatwo w nich wypocząć i poczuć swojski klimat.

Trześcianka to największa z trzech wsi. Swój układ – charakterystyczne wąskie działki i domy zwrócone szczytem do ulicy – zawdzięcza królowej Bonie. Układ ten jest pod ochroną konserwatorską.

W Socach, na które składają się dwie równoległe ulice, oprócz pięknie zdobionych domów i Kaplicy prawosławnej Proroka Eliasza, punktem charakterystycznym są krzyże wotywne, umieszczone z każdej strony wsi. Według legendy uchroniły one wieś przed epidemią – mężczyźni ustawili krzyże, a kobiety otoczyły je nicią, dzięki czemu epidemia ustała.

W Puchłach najpiękniejszym miejscem jest błękitna cerkiew pod wezwaniem Matki Boskiej Opiekuńczej z 1913 roku, która zasłynęła w okolicy licznymi uzdrowieniami dzięki cudownej ikonie Matki Boskiej Opiekuńczej i jest celem prawosławnych pielgrzymek.

Oficjalny szlak Krainy Otwartych Okiennic to właśnie te trzy wsie, jednak w okolicy jest więcej miejscowości z podobną starą architekturą o bogatym zdobnictwie, z kolorowymi i zawsze otwartymi okiennicami. Warto zahaczyć o malownicze Ciełuszki, Wojszki, Pawły, Dawidowicze, Ryboły, Ploski czy Plutycze.

Chcąc zwiedzić cerkwie, warto wybrać się do nich podczas niedzielnych nabożeństw lub umówić się na zwiedzanie telefonicznie – kontakty do parafii można znaleźć w internecie.